Wereldwijd zijn er bijna 1 miljard personen met bijziendheid en het aantal kinderen in het Verenigd Koninkrijk dat een bril draagt, wordt geschat op 1 op 5. Een bril op sterkte kan voor kinderen om een groot aantal redenen worden voorgeschreven: refractieafwijkingen, fotofobie of uit veiligheidsoverwegingen. Een slecht passende bril kan een verslechtering van gezichtsscherpte (eventueel permanent) of zelfs misvorming veroorzaken. Nog afgezien hiervan, hoe vaak zien we niet dat kinderen bij ons langskomen met brillen die überhaupt niet geschikt zijn?
Enkele problemen waar u dan tegenaan kunt lopen, zijn onder andere brillen die afglijden, zodat de patiënt over de bovenrand moet kijken, veren die zo lang zijn dat de bril niet in de brillenkoker past, branches die een afdruk in de slapen achterlaten, veren die ervoor zorgen dat de oorschelpen naar voren en naar buiten worden geduwd, bifocale segmenten (bij patiënten met het syndroom van Down en patiënten met staar) die belachelijk klein of juist veel te groot zijn.
In het kader van de Internationale Dag van het Zicht (11 oktober 2018), leek het mij waardevol om het te hebben over correcte uitgifte van kinderbrillen op medische indicatie.
Een correcte uitgifte van kinderbrillen op voorschrift vergt een effectieve communicatie, eindeloos geduld en specialistische kennis. Kinderen hebben geen kleine volwassen gezichten: ze hebben unieke gezichtskenmerken waar rekening mee moet worden gehouden in de montuurkeuze. Kinderen groeien. Het lijkt mij daarom niet correct om ze een bril 'op de groei' aan te meten, dus is het noodzakelijk om regelmatig te controleren en af te stellen. Daarnaast moeten ook andere factoren meegewogen worden, zoals uv-bescherming, duurzaamheid en veiligheid. Vaak gaan kinderen wat ruiger met hun bril om dan volwassenen, dus het montuur en de glazen moeten wel tegen een stootje kunnen, zonder risico op aangezichtstrauma. Bij ongeveer 1 op de 3 gevallen van oogletsel bij het sporten gaat het om een kind. Het wordt aangenomen dat bijna 90% van deze gevallen voorkomen had kunnen worden als er geschikte oogbescherming was gedragen.
De laatste tijd zijn brillen steeds meer een modeaccessoire geworden bij kinderen. Ook al werkt dit nog zo goed om kinderen te stimuleren om hun bril te dragen, de vraag rijst of ouders en zorgverleners wel inzien dat het om meer draait dan alleen welk merk er op de zijkant staat. Het zou een onderdeel van ons werk moeten zijn om ouders voor te lichten over het belang van een goed afgepaste bril, de problemen die gepaard gaan met het slecht afpassen en hoe een goed afgepaste bril er dan uit zou moeten zien. Ouders en zorgverleners spelen een cruciale rol bij de uitgifte. Zij moeten de patiënt stimuleren om de bril te dragen en zij zouden terug moeten komen met de patiënt als blijkt dat de bril opnieuw moet worden afgesteld.
De uitgifte aan kinderen vereist vakkundigheid, maar, als het goed gebeurt, kan dit ook een van de meest bevredigende kanten van ons werk zijn. Wij zijn erg bevoorrecht dat wij kunnen inschatten dat een kind hulp nodig heeft, en dat we dit kind ook kunnen helpen, om de wereld voor het eerst goed te kunnen zien. Als vakmensen zouden we ervoor moeten zorgen dat iedere bril die wij aan een kind geven, zo goed mogelijk wordt afgepast, zodat het het meest comfortabel zit, er goed uitziet en, het allerbelangrijkst, de beste visuele resultaten geeft.
Over de schrijver:
Jessica Gowing is momenteel als Senior Optometrist verbonden aan het Great Ormond Street Hospital (GOSH) in Londen. Zij heeft in juni 2014 de brillenuitgiftedienst opgezet en is sindsdien specialist geworden in de uitgifte aan kinderen. Jessica werkt in een multidisciplinair team samen met andere optometristen, oogartsen en orthoptisten, die een specialistische uitgiftedienst hebben opgezet voor kinderen met uiteenlopende aandoeningen en complexe recepten.
Het GOSH is een van de slechts vier craniofaciale ziekenhuizen in het VK. Een deel van Jessica's functie behelst het uitgeven van brillen aan kinderen met allerlei afwijkingen op het gebied van oculaire en (cranio-)faciale afwijkingen waarbij specialistische zorg nodig is voor het afpassen van een bril. Voorbeelden van aandoeningen die bij het GOSH zijn behandeld, waarbij aangepaste brillen of brillen op maat noodzakelijk waren, zijn onder andere epidermolysis bullosa, craniosynostosis en microtie.